Na de kraakperiode en rond de millenniumwisseling werden beide silo’s omgebouwd tot appartementengebouwen. De Betonnen Silo werd als eerste verbouwd, deze wordt sinds 1999 bewoond. Het gebouw bevat 84 sociale huurwoningen, 11 vrijesectorwoningen en 1.600 m2 bedrijfsruimte. De Stenen Silo is sinds 2001 in gebruik als woon- en werkruimte, met 92 vrijesectorwoningen en zo’n 4.500 m2 bedrijfsruimte. De architect voor de restauratie van zowel de stenen als de betonnen silo was André van Stigt / Buro van Stigt.
De Betonnen Silo, naar ontwerp van de heren Postma, had een gesloten karakter, met een vlak en raamloos muuroppervlak. Om het gebouw een nieuw leven te kunnen geven moest de gehele gevel worden voorzien van ramen zonder afbreuk te doen aan het industriële en monumentale karakter van het gebouw. Van Stigt bereikte dit door uit de gevel lange verticale banen weg te nemen. Ook in het interieur is geprobeerd recht te doen aan het oorspronkelijke karakter van het gebouw. De nieuwe functies werden zodanig verdeeld dat rigoureuze ingrepen zoveel mogelijk konden worden vermeden.
De woon- en werkruimtes die in de Graansilo’s zijn gemaakt dragen binnen duidelijk de sporen van het verleden. Zo zijn de muren, ook de binnenmuren, in de meeste gevallen veertig centimeter tot een meter dik. Het meest duidelijk komt het verleden tot uiting in de studiowoningen in het betonnen silogebouw en de woningen op de eerste tot en met de vierde verdieping in de stenen silo. De silokokers die zich hier bevonden hadden een afmeting van 3,8 meter in het vierkant, de muren blijven dit patroon volgen. Grotere kamers en verschillende woningtypes zijn verkregen door muren tussen twee of meer silokokers weg te breken.
Van Buro van Stigt:
Het plan voor de verbouw van de Graansilo’s voorziet in energiebesparing en een zeer lange levensduur. De vrije ligging op de strekdam levert niet alleen een magnifiek uitzicht op, maar maakt de woningen en werkruimten ook kwetsbaar voor regen en wind. Daarom is gekozen voor zeer goed “gesloten” gevels – hoewel de ramen natuurlijk open kunnen – en een warmteterugwinning door verse inblaaslucht (gescheiden) voor te verwarmen met de lucht die afgezogen wordt.
Prijs voor “Duurzaam Bouwen 2001” van de Gemeente Amsterdam
De voornaamste reden voor de jury om de herbestemming van de Graansilo’s te bekronen met de Prijs voor “Duurzaam Bouwen 2001” van de Gemeente Amsterdam was misschien wel dat het stenen silogebouw zoveel mogelijk intact is gebleven. Bijvoorbeeld: het bakken van de naar schatting vier miljoen stenen die in de oudste silo zijn verwerkt zou bij een vergelijkbare nieuwbouw in die tijd een 500.000m3 gas kosten. Energie die hiermee is bespaard. Ook de geluidsisolatie voldoet aan de eisen van de toekomst. Zo zijn alle vloeren, die in de silo’s de functie van muuranker overnemen, zwevend aangelegd. Bovendien zijn alle woningen en werkruimtes voorzien van vloerverwarming die, net als de warm-watervoorzieningen, zijn energie ontleent aan een centrale installatie met warmtekracht-koppeling.
Kijk voor een gesprek met de architect deze YouTube video: SILO – Interview met André van Stigt
Stadsarchief Beeldbank. Onder de Oude Houthaven. Daarboven de Silodam met links de bouw van een nieuw appartementencomplex en rechts de Graansilo, in 1999 verbouwd tot appartementencomplex. Rechts het Stenen Hoofd. Daarboven het IJ en een gedeelte van Amsterdam-Noord.
Foto: Freerk de Vos
In 1998-2002 werd aan de kop van de Silodam een modern appartementengebouw neergezet, ontworpen door het architectenbureau MVRDV. In dit gebouw, meestal kortweg ‘De Silodam’ genoemd, zijn 14 sociale huurwoningen, 143 vrijesectorwoningen en 600 m2 bedrijfsruimte ondergebracht. Het gebouw staat vrij in het water, vijf meter van de kadewand, en is ontworpen als een soort enorme ladekast, waarbij elke “lade” een ander woningtype bevat. Deze units bestaan ieder uit 4 tot 11 gelijksoortige woningen en vormen een soort minibuurten binnen het gebouw. De veelkleurige gevel doet denken aan een volgeladen containerschip.
In de dam zelf is een mechanische parkeergarage aangelegd met 214 parkeerplaatsen. Auto’s worden met liften de garage in en uit getransporteerd. Langs de westelijke zijde van de Silodam zijn steigers en over de gehele lengte van de dam is een drie meter brede boardwalk gelegd van KLP planken (Kunststof Lankhorst Producten, gerecycled kunststof). Deze eindigt in een trap die dwars door de nieuwbouw heenloopt naar een terras, Het Dienblad, met panoramisch uitzicht over het IJ.