Woonstichting Lieven de Key is een woningcorporatie, gevestigd in Amsterdam. Met iets meer dan 34.000 woningen is het een van de grotere woningcorporaties van Nederland. Volgens artikel 3 van de statuten richt Lieven de Key zich als sociale huisvester in het bijzonder op jonge ‘toetreders op de woningmarkt’ en het ‘realiseren van vernieuwende initiatieven in de volkshuisvesting’. Als ‘toegelaten instelling’ handelt de woonstichting binnen de regels die voor woningcorporaties zijn vastgelegd in de Woningwet.
Lieven de Key is ontstaan uit fusies van een zestal woningcorporaties. De oudste daarvan, de Bouwmaatschappij tot Verkrijging van Eigen Woningen, is op 2 november 1868 opgericht. Op die dag komen honderden ambachtslieden bij elkaar om de ‘Bouwmaatschappij tot Verkrijging van Eigen Woningen’ op te richten. De meesten wonen in de Jordaan en de Oostelijke Eilanden, delen van Amsterdam met erbarmelijke woonomstandigheden. Zaagmolenaarsknecht Klaas Ris, nestor van de Nederlandse arbeidersbeweging, is een van de oprichters en later ook voorzitter van de Bouwmaatschappij.
Elke week een dubbeltje opzij zetten voor een eigen woning van goede kwaliteit. Dat deden zo’n 1400 arbeiders die lid werden van de Bouwmaatschappij tot Verkrijging van Eigen Woningen (BVEW). Zij namen 2 november 1868 het heft in eigen hand met een uniek plan om zelf woningen ‘van, door en voor’ arbeiders te bouwen. De Dubbeltjespanden werden opgeleverd in 1870. Om ‘burgerwoningen’ te bouwen, geeft de Bouwmaatschappij aandelen uit. Daarvoor wordt 10 cent per week betaald. Woningen worden verhuurd aan de aandeelhouders. Huurders kunnen extra betalen voor hun woning ‘om door den tijd zijn eigendom te worden’. Dit idee bestaat nog niet in Nederland. Het eerste woningcomplex van de Bouwmaatschappij, aan de Mauritskade, staat bekend als de Dubbeltjespanden. Het straatje wordt tegenwoordig hoog gewaardeerd om zijn cultuurhistorische betekenis en vormen voor Lieven de Key nog steeds een symbool voor haar emancipatorische ambities.
De Bouwmaatschappij functioneert zelfstandig en maakt geen aanspraak op de staatssteun die andere woningcorporaties op basis van de Woningwet vanaf 1901 wel ontvangen. Om toch toegang te krijgen tot die staatssteun wordt in 1919, naast de Bouwmaatschappij, de stichting Onze Woning opgericht. Onze Woning komt als ‘toegelaten instelling’ wel in aanmerking voor staatssteun. Het bestuur van Onze Woning bestaat uit dezelfde personen als dat van de Bouwmaatschappij. Zo kan er zowel met én zonder staatssteun worden gebouwd.
In 1989 fuseren beide organisaties tot woningbouwvereniging Onze Woning. In de daaropvolgende jaren vinden nog meer fusies plaats. Stichting Lieven de Key is in 1996 een van de fusiepartners. Vanaf dat moment is de statutaire naam van de fusieorganisatie ‘Woonstichting Lieven de Key’. Tussen 1996 en 2021 opereerde de woonstichting in hoofdzaak onder de handelsnaam ‘De Key’.
Ter ere van het 150 jarig bestaan van Lieven de Key werd een boek uitgebracht, waarin de geschiedenis vanaf het ontstaan tot aan 2018 wordt verteld.